Các quốc gia ở Đông Nam Á xử phạt thế nào đối với nhà đầu tư tiền điện tử vi phạm?

Singapore

Tại Singapore, nhà đầu tư cá nhân không bị xử phạt chỉ vì giao dịch tiền điện tử, nhưng nếu giao dịch được xác định là trái phép theo nghĩa tham gia hoặc hỗ trợ cung cấp dịch vụ tiền điện tử không có giấy phép, cá nhân vi phạm có thể đối mặt với mức phạt rất nặng. 

Theo khung pháp lý hiện hành, hành vi cung cấp hoặc hỗ trợ cung cấp dịch vụ tài sản số không phép có thể bị phạt tiền lên tới 125.000 SGD và có thể kèm theo án tù tối đa 3 năm. Nếu hành vi liên quan đến rửa tiền hoặc tài trợ khủng bố, khung hình phạt có thể tăng lên mức phạt tiền từ 250.000 đến 500.000 SGD và án tù lên tới 10 năm, tùy theo tội danh cụ thể.

Việt Nam

Tại Việt Nam, tiền điện tử chưa được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp và không được sử dụng như tiền tệ trong hệ thống thanh toán quốc gia. Trong thời gian dài, nhà đầu tư cá nhân giao dịch tiền điện tử chủ yếu đối mặt với rủi ro không được pháp luật bảo vệ khi xảy ra tranh chấp, hơn là nguy cơ bị xử phạt trực tiếp. Tuy nhiên, bước ngoặt lớn đã xuất hiện trong năm 2025 khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa.

Theo Nghị quyết 05, Việt Nam cho phép thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong thời hạn 5 năm kể từ tháng 9 năm 2025, đặt dưới sự quản lý trực tiếp của Bộ Tài chính và sự phối hợp của các cơ quan liên quan. Một điểm then chốt của nghị quyết là nguyên tắc chỉ những tổ chức được Bộ Tài chính cấp phép mới được cung cấp dịch vụ tổ chức thị trường giao dịch tài sản mã hóa, lưu ký, môi giới và các dịch vụ liên quan. 

Nghị quyết cũng thiết lập một mốc thời gian chuyển tiếp quan trọng. Cụ thể, sau 6 tháng kể từ thời điểm tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa đầu tiên được cấp phép, mọi giao dịch tài sản mã hóa của nhà đầu tư trong nước nếu không thực hiện thông qua các tổ chức được cấp phép sẽ bị coi là giao dịch trái phép. Khi đó, hành vi giao dịch tiền điện tử trái phép không còn nằm trong vùng xám pháp lý mà sẽ thuộc diện bị xử lý theo các quy định pháp luật có liên quan.

Song song với Nghị quyết 05, Bộ Tài chính đã và đang xây dựng các dự thảo nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài sản mã hóa. Theo các đề xuất được đưa ra, nhà đầu tư cá nhân thực hiện giao dịch tài sản mã hóa trái phép, đặc biệt là giao dịch trên nền tảng không được cấp phép hoặc cố tình né tránh hệ thống giao dịch thí điểm trong nước, sẽ bị áp dụng mức phạt từ 10 cho đến 30 triệu đồng. Các mức phạt được thiết kế theo hướng tăng dần tùy theo tính chất, mức độ vi phạm và hậu quả phát sinh, phản ánh quan điểm quản lý mới là xử lý trực tiếp hành vi giao dịch trái phép thay vì chỉ xử lý các tổ chức trung gian.

Đọc thêm: Đề xuất xử phạt 100 triệu đồng đối với hành vi giao dịch tiền điện tử trái phép

Thái Lan

Thái Lan quy định rõ hình phạt đối với các hành vi liên quan đến giao dịch tiền điện tử trái phép. Cá nhân vận hành hoặc tham gia vận hành sàn giao dịch tiền điện tử không có giấy phép có thể bị phạt tiền lên tới 2–5 triệu baht và bị phạt tù từ 2 đến 5 năm. 

Đối với nhà đầu tư cá nhân giao dịch thông qua sàn không được cấp phép, hình thức xử lý phổ biến là xử phạt hành chính, tuy nhiên nếu bị xác định là tiếp tay cho hoạt động kinh doanh trái phép, thao túng thị trường hoặc gian lận tài chính, cá nhân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với án tù tối đa 5 năm.

Indonesia

Indonesia áp dụng chế tài mạnh đối với các hành vi vi phạm liên quan đến tài sản tài chính số. Cá nhân tham gia vận hành nền tảng giao dịch tiền điện tử không được cấp phép có thể bị phạt tiền rất lớn, trong nhiều trường hợp lên tới 10–50 tỷ rupiah và có thể bị phạt tù từ 5 đến 10 năm theo luật tài chính và luật chống gian lận. 

Đối với nhà đầu tư cá nhân, giao dịch tiền điện tử trái phép thường dẫn đến truy thu thuế và phạt tiền, nhưng nếu hành vi gắn với gian lận, huy động vốn trái phép hoặc rửa tiền, cá nhân có thể bị áp dụng khung hình phạt tù tối đa 10 năm.

Đọc thêm: Upbit xuất hiện trong danh sách 29 sàn giao dịch tiền điện tử được Indonesia cấp phép

Philippines

Philippines có khung xử phạt hình sự rõ ràng đối với các hành vi liên quan đến giao dịch tiền điện tử trái phép. Cá nhân quảng bá, chào mời hoặc lôi kéo đầu tư vào các dự án tiền điện tử không đăng ký có thể bị phạt tiền lên tới 5.000.000 peso Philippines và bị phạt tù từ 7 đến 21 năm theo luật chứng khoán và luật chống gian lận.

 Nhà đầu tư cá nhân giao dịch trên các nền tảng không phép thường không bị bỏ tù ngay, nhưng nếu bị xác định là đồng phạm hoặc tham gia sâu vào hoạt động huy động vốn trái phép, án tù dài hạn hoàn toàn có thể được áp dụng.

Malaysia

Malaysia là một trong những quốc gia có chế tài nghiêm khắc nhất khu vực đối với giao dịch tiền điện tử trái phép. Cá nhân vận hành hoặc hỗ trợ vận hành sàn giao dịch tiền điện tử không được công nhận có thể bị phạt tiền lên tới 10.000.000 ringgit Malaysia và bị phạt tù tối đa 10 năm. 

Nhà đầu tư cá nhân nếu tham gia các mô hình huy động vốn crypto trái phép hoặc biết rõ nền tảng là bất hợp pháp nhưng vẫn tham gia có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự với mức phạt tù từ 3 đến 10 năm, tùy mức độ vi phạm.

Campuchia

Tại Campuchia, giao dịch tiền điện tử trái phép thường được xử lý theo luật tài chính và luật hình sự chung. Cá nhân tham gia phát hành hoặc giao dịch tiền điện tử không được cấp phép có thể bị phạt tiền lớn và bị phạt tù từ 2 đến 5 năm nếu hành vi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự tài chính. 

Trường hợp giao dịch tiền điện tử gắn với lừa đảo hoặc chiếm đoạt tài sản, khung hình phạt có thể tăng lên 10 năm tù hoặc hơn, tùy theo thiệt hại và số tiền liên quan.

Lào, Brunei và Myanmar

Lào chưa có luật riêng cho tiền điện tử nhưng áp dụng các quy định về quản lý tài chính và ngoại hối. Cá nhân tham gia giao dịch tiền điện tử trái phép ngoài khuôn khổ thí điểm có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ vài chục triệu đến hàng trăm triệu kip Lào. Nếu hành vi liên quan đến chuyển tiền xuyên biên giới trái phép, gian lận hoặc lừa đảo, cá nhân có thể bị phạt tù từ 3 đến 7 năm theo các điều khoản của luật hình sự.

Brunei không công nhận tiền điện tử là tiền hợp pháp nhưng áp dụng luật tài chính và luật hình sự chung để xử lý các giao dịch trái phép. Cá nhân tham gia hoạt động tài chính không được cấp phép, bao gồm cả giao dịch tiền điện tử trái phép, có thể bị phạt tiền ở mức 100.000–500.000 đô la Brunei và bị phạt tù từ 5 đến 10 năm nếu bị xác định là gây rủi ro nghiêm trọng cho hệ thống tài chính hoặc liên quan đến gian lận.

Myanmar áp dụng lập trường cứng rắn nhất trong khu vực đối với tiền điện tử. Các giao dịch tiền điện tử bị coi là bất hợp pháp và có thể bị xử lý hình sự. 

Nhà đầu tư cá nhân tham gia giao dịch tiền điện tử trái phép có thể bị phạt tiền rất lớn và bị phạt tù từ 3 đến 10 năm, tùy theo hành vi và mức độ vi phạm. Trong một số trường hợp bị coi là đe dọa an ninh tài chính hoặc trật tự xã hội, mức án có thể cao hơn theo các điều luật đặc biệt về an ninh và kiểm soát tài chính.