2025 là một năm đầy biến động đối với thị trường chứng khoán Mỹ. Chỉ số S&P 500 từng lao dốc không phanh, tiệm cận thị trường giá xuống do lo ngại thuế quan vào tháng 4, trước khi bật tăng mạnh trở lại khi Tổng thống Donald Trump nhượng bộ. Đến cuối tháng 6, chỉ số này lại liên tiếp lập đỉnh mới, được thúc đẩy bởi làn sóng hứng khởi xoay quanh AI.
Những biến động “chóng mặt” đó được phản ánh rõ qua chỉ số biến động Cboe (VIX). Ngày 8/4, VIX vọt lên trên 50 - mức cao nhất kể từ đại dịch và lần thứ 2 chạm ngưỡng này kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu - khi các kế hoạch áp thuế diện rộng của chính quyền ông Trump khiến thị trường chao đảo.
Tuy nhiên, chỉ số VIX nhanh chóng hạ nhiệt sau khi ông Trump hoãn áp thuế trong 3 tháng, rơi xuống dưới ngưỡng 20 điểm vào tháng 5 và duy trì quanh vùng này đến nay.
Trong khi đó, triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp vẫn tỏ ra bền bỉ - một phần nhờ chi tiêu liên quan đến AI - đã cứu vãn tâm lý nhà đầu tư. S&P 500 hiện tăng 16% từ đầu năm, sau khi từng giảm tới 15% vào tháng 4, và đang hướng tới năm thứ 3 liên tiếp ghi nhận mức tăng 2 chữ số.
Dưới đây là 6 biểu đồ phản ánh những cú sốc và thách thức của thị trường chứng khoán Mỹ trong một năm 2025 đầy biến động.
Dòng vốn rút khỏi quỹ
Diễn biến thị trường năm 2025 có thể chia thành 2 giai đoạn: tháng 4 và phần còn lại của năm. Các biện pháp thuế quan của ông Trump suýt nữa đã chấm dứt chu kỳ thị trường giá lên kéo dài nhiều năm, khi hàng loạt quỹ ETF ghi nhận dòng vốn rút ròng mạnh trong tháng 4.
Ông Todd Sohn, chiến lược gia ETF cấp cao tại Strategas Securities, cho biết: “Theo quan sát của chúng tôi, tốc độ và cường độ dòng vốn vào các ETF cổ phiếu đã chậm lại từ khoảng tháng 3 đến mùa hè, khi nhà đầu tư đánh giá tác động của thuế quan lên thị trường”.
Quỹ Invesco QQQ Trust - theo dõi chỉ số Nasdaq 100 - ghi nhận dòng vốn rút ròng lần đầu tiên trong 7 tháng vào tháng 4, với tốc độ nhanh nhất trong hơn 2 năm. Nhưng khi kế hoạch áp thuế bị đảo ngược, áp lực bán nhanh chóng dịu lại và dòng tiền quay trở lại mạnh mẽ vào tháng 5.
Dự báo bị điều chỉnh liên tục
Dự báo thị trường chứng khoán Mỹ sẽ kết thúc năm ở mức nào vốn đã khó, nhưng năm 2025 còn vượt xa mức bình thường. Hầu như mọi ngân hàng lớn trên Phố Wall đều đồng loạt hạ dự báo S&P 500 trước chương trình thuế quan quy mô lớn của chính quyền ông Trump, rồi lại buộc phải nâng mục tiêu trở lại khi chính sách được nới lỏng, triển vọng lợi nhuận cải thiện và giá cổ phiếu tăng vọt.
“Chúng tôi đã hạ mục tiêu cuối năm vì lịch sử cho thấy thị trường thường mất khoảng 4 tháng để phục hồi từ một đợt điều chỉnh”, ông Sam Stovall, chiến lược gia đầu tư trưởng tại CFRA, chia sẻ.
Theo ông, lần gần nhất các chiến lược gia phải đồng loạt cắt giảm dự báo mạnh như vậy là vào đầu năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Năm 2025 còn khó hơn khi sự đảo chiều nhanh chóng của chính sách thương mại khiến chu kỳ phục hồi của thị trường bị rút ngắn xuống chỉ còn 2 tháng, thay vì 4 tháng như thông thường.
Lo ngại bong bóng
Ngay từ đầu năm 2025, trước khi chatbot DeepSeek làm dấy lên lo ngại về định giá AI và cạnh tranh gia tăng từ Trung Quốc, nhà đầu tư kỳ cựu Howard Marks đã cảnh báo rằng ông đang “theo dõi nguy cơ bong bóng”. Nhận định này đặc biệt đáng chú ý bởi nhà đồng sáng lập Oaktree Capital Management từng dự báo chính xác bong bóng dot-com năm 2000.
Kể từ đó, nhiều chiến lược gia khác cũng đưa ra cảnh báo tương tự khi định giá S&P 500 leo lên mức cao nhất kể từ đại dịch. Tuần trước, các chuyên gia của Ned Davis Research cho rằng cổ phiếu bán dẫn đáp ứng tiêu chí bong bóng theo định nghĩa của một nghiên cứu do Đại học Harvard công bố năm 2017.
Dù vậy, đây vẫn chưa phải là quan điểm đồng thuận. BofA Global Research nói họ “chưa nhìn thấy bong bóng AI”, trong khi dữ liệu của Jefferies cho thấy Phố Wall kỳ vọng lợi nhuận của các công ty trong S&P 500 sẽ tăng tốc đều đặn đến năm 2027.
Rủi ro tập trung ngày càng lớn
10 cổ phiếu lớn nhất hiện chiếm gần 40% vốn hóa của S&P 500 - mức cao hiếm thấy trong lịch sử - làm dấy lên lo ngại về rủi ro tập trung.
Theo ông Dean Curnutt, nhà sáng lập kiêm CEO Macro Risk Advisors, thị trường ngày càng phải đối mặt với “rủi ro phản hồi”, đặc biệt khi một nhóm nhỏ cổ phiếu dẫn dắt ngày càng có mức tương quan cao. Ông mô tả nhóm “Magnificent Seven” - Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia và Tesla - như một “vòng tròn khép kín” nơi “dòng tiền chỉ được luân chuyển, tạo thêm vốn hóa”.
“Chỉ số S&P 500 đang làm rất kém vai trò cung cấp mức độ đa dạng hóa”, ông Curnutt nhận xét. “Đây là một chỉ số có cấu trúc lệch nặng một cách phi lý”.
Thách thức với các quỹ chủ động
Khoảng 45% mức tăng của S&P 500 trong năm 2025 đến từ nhóm “Magnificent Seven”. Điều này giúp các nhà đầu tư nắm giữ ETF theo chỉ số hưởng lợi, nhưng lại gây khó cho các quỹ chủ động - vốn xây dựng danh mục đa dạng nhằm giảm rủi ro tập trung.
Chỉ 22% quỹ cổ phiếu vốn hóa lớn quản lý chủ động vượt được S&P 500 trong năm nay - mức thấp nhất kể từ 2016 và thấp hơn nhiều so với mức trung bình 40%, BofA Global Research tiết lộ.
Seaport Research Partners bình luận, việc các nhà quản lý quỹ bán bớt cổ phiếu công nghệ - khiến tỷ trọng ngành này xuống mức thấp nhất trong 5 năm - là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiệu suất kém. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng bức tranh có thể thay đổi khi đà tăng lan rộng hơn trong năm tới.
Thị trường Mỹ trở nên mờ nhạt
Bất chấp đợt phục hồi mạnh từ đáy tháng 4, chứng khoán Mỹ vẫn đang tụt lại phía sau các thị trường quốc tế. Chỉ số S&P 500 lần đầu tiên hoạt động kém hơn các chỉ số toàn cầu và chỉ số MSCI World Ex-US kể từ năm 2017 trong một thị trường đang đi lên.
Các chỉ số tại Canada, Anh, Đức, Tây Ban Nha, Italy, Nhật Bản và Hồng Kông (Trung Quốc) đều vượt trội so với Mỹ. Theo các chiến lược gia, đây là “cái giá tự gây ra” từ sự bất ổn trong chính sách của Mỹ.
Ông Stovall nhận định: “Tôi nghĩ điều giúp thị trường quốc tế vượt lên là những biến động tại Mỹ, cùng với sự suy yếu của đồng USD. Các thị trường ngoài Mỹ sẽ có một năm bứt phá sau thời gian dài lép vế. Đó chỉ là vấn đề thời gian mà thôi”.
Theo Financial Post
