Giấc mơ "tự do" và sự thật về "trading"
Nếu bạn đã ở trong thị trường đủ lâu, đặc biệt nếu bạn đã từng rời bỏ sự thoải mái của việc giao dịch cho một quỹ, một công ty tự doanh, hay một tổ chức tài chính, bạn sẽ hiểu rõ điều này. Việc rời bỏ khỏi dòng lương cố định và xem trading là nguồn thu nhập duy nhất không phải là một giấc mơ lãng mạn. Nó bấp bênh, đầy bất định, và nó bào mòn hệ thần kinh, các mối quan hệ, và cả cơ thể của bạn một cách thực sự.
Khi mọi người nói "tôi muốn sống bằng nghề trading", điều họ thực sự muốn nói là, "tôi muốn đạt đến một vị thế tài chính mà ở đó tôi có thể lựa chọn công việc mình làm, dành nhiều thời gian hơn cho những người tôi yêu thương, và không phải chịu sự chi phối của bất kỳ ai." Đó không phải là "sống bằng nghề trading". Đó là "sự tự do", và trading chỉ là một trong nhiều phương tiện khả dĩ để đạt được điều đó. Tiền bạc, xét cho cùng, chỉ là một công cụ.
Cái giá của một nguồn thu nhập bất định
Đây mới là thực tế phũ phàng: Báo cáo lãi lỗ (PnL) chính là bảng lương của bạn. "Sếp" của bạn chính là "sự biến động" của thị trường. Vài tuần giao dịch tồi tệ sẽ khiến bạn có cảm giác như toàn bộ cuộc sống của mình đang bên bờ vực thẳm.
Đây chính là lý do tại sao rất nhiều trader chuyên nghiệp thực thụ cuối cùng lại chuyển hướng sang kinh doanh, xây dựng sự nghiệp trái ngành, viết tin tức, lập cộng đồng, hay làm podcast. Không phải vì họ hết yêu trading, mà bởi vì họ đã quá mệt mỏi khi phải cột chặt toàn bộ cuộc đời mình vào một dòng thu nhập duy nhất đầy biến động.
Đây là chia sẻ từ trải nghiệm của một cá nhân xin được giấu tên:
"Vào ngày đứa con gái đầu lòng của tôi chào đời, tôi đã lập tức ngừng mong muốn "sống bằng nghề trading". Chẳng có gì thay đổi trong kết nối của tôi với thị trường. Tôi vẫn yêu "cuộc chơi" này. Tôi ám ảnh với nó. Thậm chí, việc tôi giao dịch ít đi một chút lại khiến tôi khao khát quay trở lại và thể hiện ở một đẳng cấp cao hơn. Điều đã thay đổi chính là tư duy rằng toàn bộ tương lai của gia đình tôi phải đặt cược vào khả năng của tôi trong một môi trường không có gì đảm bảo, hết tuần này qua tuần khác, hết tháng này qua tháng khác, mãi mãi. Đột nhiên, gánh nặng đó trở nên quá lớn. Chỉ một tích tắc sau khi con bé ra đời, tôi đã cảm nhận được điều đó."
Khi ở độ tuổi 20 hay đầu 30, bạn có thể chấp nhận những rủi ro điên rồ, nhún vai bỏ qua những cú sụt giảm mạnh, và tự nhủ rằng mình sẽ kiếm lại được. Nhưng khi bạn có con, bài toán đó thay đổi chỉ sau một đêm. Rủi ro không còn là việc bạn "cháy" một tài khoản nữa, mà nó được thể hiện qua việc bạn đang phá tan mái nhà đang che chở gia đình của bạn.
Vậy bạn đang thực sự muốn điều gì?
Nếu bạn chỉ mới bắt đầu cuộc hành trình này, hãy thành thật với chính mình. Bạn có thực sự muốn phụ thuộc vào trading để trả tiền thuê nhà và nuôi sống gia đình, vượt qua mọi chu kỳ thị trường và mọi đợt sụt giảm mang tính "càn quét" hay không?
Nếu bạn không muốn có con hay lập gia đình, điều đó cũng tốt thôi, nhưng hầu hết các cuộc đời đều đòi hỏi sự ổn định, bởi vì hệ thống xung quanh buộc bạn phải tham gia bằng cách "trả phí" (chi trả cho các hóa đơn). Hay bạn muốn trở nên đủ giỏi trong trading để có thể sử dụng vốn liếng, uy tín, và sự linh hoạt mà nó mang lại để xây dựng một cuộc sống ổn định hơn, ít bấp bênh hơn xung quanh nó?
Con đường của "người thợ thủ công"
Việc "trở nên đủ giỏi" này chính là mấu chốt. Nó đòi hỏi bạn phải xem trading như một nghề thủ công tinh xảo cần mài giũa, chứ không phải một canh bạc may rủi. Người thợ thủ công tập trung vào quy trình, vào việc rèn luyện kỷ luật, vào quản lý rủi ro và ghi lại nhật ký để học hỏi từ sai lầm.
Họ hiểu rằng kết quả của một vài giao dịch nhỏ sẽ không định nghĩa năng lực của họ. Ngược lại, kẻ cờ bạc chỉ tập trung vào "cú hích" lớn, họ bỏ qua quy trình và để cảm xúc lấn át lý trí. Họ đang tìm kiếm sự giàu có tức thì, trong khi "người thợ thủ công" đang xây dựng sự nghiệp bền vững. Bạn phải quyết định mình là ai trong hai hình mẫu đó.
Trading là chiến thuật và tự do là chiến lược
Con đường khôn ngoan hơn là nhận ra sự khác biệt giữa trading và đầu tư. Trading có thể là động cơ tên lửa giúp bạn tạo ra vốn nhanh chóng, nhưng nên nhớ rằng nó đốt cháy nhiên liệu cực kỳ dữ dội và tiềm ẩn nguy cơ thất bại thảm hại.
Đối với đầu tư, nó giống như việc xây dựng một nền móng vững chắc. Đó là cách bạn phân bổ vốn vào các tài sản tạo ra giá trị dài hạn, cho phép chúng sinh sôi một cách kiên nhẫn. Rất nhiều trader thành công sử dụng lợi nhuận từ trading không phải để tiêu xài hoang phí, mà để mua các tài sản đầu tư an toàn hơn, như bất động sản, cổ phiếu giá trị, Bitcoin hay thậm chí là xây dựng sự nghiệp kinh doanh của riêng họ. Họ dùng chiến thuật từ trading để phục vụ cho chiến lược hướng đến sự tự do tài chính dài hạn.
Kết luận và góc nhìn tích cực
Hãy dùng trading để xây dựng sự tự do, chứ đừng dùng nó để tự nhốt mình vào một chiếc lồng trông sang trọng và hoa mỹ. Hãy nhìn nhận nó như một nghề thủ công tinh xảo mà bạn muốn làm chủ, xem nó là một dòng thu nhập tiềm năng giữa nhiều dòng thu nhập khác, chứ không phải là điểm tựa mỏng manh duy nhất mà cả cuộc đời bạn phải phụ thuộc vào. Hãy tập trung phát triển một phương pháp đầu tư, đa dạng hóa, và nếu có thể, hãy tìm kiếm các nguồn vốn khác cho phép bạn chấp nhận rủi ro trong trading một cách nhẹ nhàng hơn.
